W dniu 6 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny udzielił zabezpieczenia w sprawie przeciwko Getin Noble Bank S.A. dotyczącej kredytu frankowego prowadzonej pod sygn. akt XXVIII C 3614/22. Postanowieniem z tego dnia sąd wstrzymał obowiązek spłacania dalszych rat kredytu przez klientów kancelarii do czasu prawomocnego zakończenia sprawy. Sąd wydał postanowienie w niecałe dwa miesiące od wniesienia pozwu.
Klienci z tytułu umowy kredytu zapłacili bankowi więcej niż sami otrzymali (suma wpłat przewyższała kwotę wypłaconego kredytu). Z tego względu sądu uznał, że powodowie posiadają interes prawny w zabezpieczeniu roszczenia. Interes prawny jest jedną z dwóch przesłanek, które muszą wystąpić łącznie, aby zabezpieczenie mogło zostać udzielone. Drugą jest uprawdopodobnienie roszczenia, tzn. tego, że umowa kredytu zawiera niedozwolone postanowienia umowne.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny – tzw. „wydział frankowy”, który rozpoznaje tylko sprawy kredytów powiązanych z kursem walut obcych, wypracował jednolite podejście do kwestii zabezpieczeń i udziela ich w przypadku, gdy kredytobiorca zapłacił bankowi więcej niż sam otrzymał. Sąd ten wychodzi przy tym z założenia, że „dalsze” zabezpieczenie roszczenia nie jest potrzebne i oddala wnioski o zakazanie bankowi naliczania karnych odsetek, żądania dodatkowego zabezpieczenia kredytu, zgłaszania kredytobiorcy do biur informacji gospodarczej i wypowiadania umowy. Sąd stoi bowiem na stanowisku, że kredytobiorca, który zaprzestał spłaty rat na podstawie postanowienia sądu o zabezpieczeniu nie narusza umowy i tym samym bank nie ma prawa podejmować ww. czynności.
W sądach innych niż warszawski podejście do kwestii zabezpieczania roszczeń w sprawach frankowych nie jest jednolite i wniosek o takie zabezpieczenie może zostać oddalony. Stąd zapewne utrzymująca się duża liczba pozwów wpływających do sądu w Warszawie, a nie do innych, które mogą rozpoznać sprawę. W sprawach frankowych właściwym sądem jest sąd siedziby banku (w większości Warszawa) lub sąd zamieszkania kredytobiorcy – konsumenta. Oczywiście czasami się to pokrywa i wtedy wyboru nie ma.
M.in. o kwestii zabezpieczeń i obciążeniu „wydziału frankowego” wypowiadał się ostatnio Wiceprzewodniczący XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Warszawie SSO dr Piotr Bednarczyk w wywiadzie dostępnym na prawo.pl
W wielu przypadkach kredytobiorca staje przed dylematem – czekać na wyrok dłużej o rok, albo i więcej, ale bez konieczności spłacania rat, czy też uzyskać wyrok szybciej, ale z ryzykiem, że trzeba będzie dalej spłacać raty do zakończenia procesu.
Nawet jednak, gdy sąd zabezpieczenia nie udzieli, to kredytobiorca może wstrzymać się ze spłacaniem rat, ale wtedy bank może wypowiedzieć umowę i podjąć dalsze kroki, np. zgłosić kredytobiorcę do Biura Informacji Kredytowej jako niesolidnego dłużnika. W przypadku wniesienia pozwu o ustalenie nieważności umowy kredytu możliwość dochodzenia przez bank roszczeń z tytułu tej umowy, w szczególności egzekucja z nieruchomości kredytobiorcy, będzie jednak ograniczona. Postępowanie sądowe wszczęte przez bank w tym przedmiocie podlegać bowiem będzie zawieszeniu do czasu rozstrzygnięcia, czy umowa jest ważna, czy nie. Oczywiście wypowiedzenie umowy przez bank i wszczęcie procedury windykacyjnej nie jest komfortową sytuacją, dlatego uzyskanie sądowego zabezpieczenia, które zwalnia z płacenia rat, jest pożądaną przez kredytobiorców sytuacją. Tym bardziej, że nie trzeba wtedy martwić się o podejmowanie obrony przed działaniami banku, w szczególności w zakresie zawieszenia ewentualnych innych postępowań.
Postanowienie nie jest prawomocne.